Verschillende stromingen binnen de filosofie

Er bestaan veel filosofen. Zij hebben elkaar vaak geïnspireerd en werken door op elkaars ideologen. Hierdoor zou je verschillende stromingen binnen de filosofie kunnen onderscheiden. Zo is er de deugdethiek, de plichtethiek, de gevolgenethiek en de zorgethiek. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog tal van andere filosofieën. Vooral nieuwere filosofen zijn lastig in te delen in één stroming. Dit omdat zij zich hebben laten inspireren door sociologen, of doordat ze een eigen ideologie hebben.

Deugdethiek

In het kort

Bij deze vorm van filosofie stel je jezelf de vraag of de keuze die je maakt past bij het goede mens dat je wilt zijn. Je hebt goed gehandeld als je een deugd hebt nagestreefd. Aristoteles wordt gezien als grondlegger van deze filosofie. Hij vindt het belangrijk dat je kiest voor het 'juiste midden' van een bepaalde karaktereigenschap. Zo heb je bijvoorbeeld roekeloosheid, moed en lafheid. Ben je te moedig, dan wordt je roekeloos en ben je bang om moedig te zijn dan slaat dit om in lafheid. Moed is dan de beste versie van de karaktereigenschap en dus hetgeen dat je na kunt streven.

Bijpassende filosofen

• Aristoteles
• Aquino
• Nietzsche
• Anscombe
• MacIntyre

Deontologie

In het kort

Bij de deontologie vraag je jezelf af of de handeling past bij jouw principes. Als je volgens jouw principes (categorisch imperatief) handelt, dan doe je het goed. Deze gedragsregels zijn absoluut, je mag daar geen uitzonderingen op maken. Zo weet je dat je het altijd goed doet als je jouw regels opvolgt. De plichtethiek is hier een voorbeeld van.

Bijpassende filosofen

• Kant

Consequentialisme (utilisme ofwel gevolgenethiek)

In het kort

Hierbij kijk je of jouw handeling meer positieve dan negatieve gevolgen heeft. Je doet het goed als jouw keuze de best mogelijke uitkomst voor de meeste mensen heeft. Hierbij is geluk het sleutelwoord. Iets moet zo veel mogelijk geluk opleveren. Omdat het lastig is om te bepalen wat voor een ander geluk betekent, wordt er soms ook gebruik gemaakt van voorkeursutilisme. Er wordt dan gekeken naar de voorkeuren die andere mensen hebben. Deze zijn na te vragen, waardoor je minder voor de ander en de gevolgen van jouw actie hoeft te denken.

Bijpassende filosofen

• Bentham
• Mill
• David Hume
• Niccolò Machiavelli
• Henry Sidgwick

Zorgethiek

In het kort

Hierbij ga je vanuit de relatie die je met iemand hebt kijken wat goed is om te doen. Je luistert hierbij naar jouw gevoel. Je maakt een goede keuze als je hierdoor zorgt voor goede zorg voor de cliënt. Hierbij ligt de nadruk op relaties opbouwen. De ethiek is ontstaan door de feministische kritiek op de klassieke vormen van filosofie. Deze werden door enkele denkers, zoals Carol Gilligan, te strak en afstandelijk gezien. Hieruit ontstond de zorgethiek, met ruimte voor eigen gevoelens volgen, creatief denken en betrokkenheid.

Bijpassende filosofen

• Ludwig Wittgenstein
• Martha Nussbaum